Skip to main content

Full text of "De miraculis gentilium .."

See other formats 


.'■: 


THE 

WILLIAM  R.  PERKINS 

LIBRARY 

OF 

DUKE  UNIVERSITY 


Rare  Books 


/.  N  D.  N  f.   C. 
DISPUTATIO     THEOLOGICA 

MIRACULIS 

GENTILIUM, 

AdjutoreDEO  Ter  Opt.  Maximo, 

Sub     Praefidio 
MAGNIFICI     RECTORIS 

VIRl  Plurimum  Reverendi>Am- 

ptifiimi  atcfe  Excellentifimi 
D  O  M  I  N  I 

BALTASARIS  BEBELIL 

SS.Theol.  D.  &  PP.  undiquaq;  Cele- 

berrimi,  Patroni,  Prcmotoris>  atq$  Prasceptoris 
fui  aeternum  venerandi  atque  colendi. 

Public&  Eruditorum  difquiftioni 
fubjicn 

JOH  ANNES   GuNTZER,  Argentoratenfis. 

y_Ad  dtem  i  V  UenfSepembr-  Anno  cM.  DC.  LXXXIII. 

horis  locoqj  confueris. 

^ARGEl^JTORATl, 
TYPIS    JOHANNIS   WELPERI, 


/   /T 


OTTONIANI   STIPENDII 
DOMINIS 

PRiEFECTIS 

MUNIFICENTISSIMIS 

VIRIS 

Magnificis,  IVobiliffimis,  Pruden- 

tiffimis  >Maxime  Reverendo>  Am- 

pliffimis  ,  Confultiffimis ,  Experi- 

entiffimis ,  Excettentifimis 

atque  Gravifimis. 

DNN.  MOECENATIBUS ,  PATRONIS  atq5 
PROMOTORIBUS  SUIS 

Debitaanimi  lubmiflione&obfervantia 

xternum  venerandis 

Exercitium  boc  ^icademicum  in  grati  animi 
ftqnum,  Humillimc dcdicat  &  confecrat 

TANTORUM  NOMINUM 

Subjeftiftmtts  Cliens  atfo  Obfervantifimus 
Cultor 

Joh*  Giintzer,  Argent.Refpondens» 


-    ■       -■        ■  itmill. 

fffff^f§f:f^f^fJff^ 

Q.  T>.  B.  K 
De 

Miraculis  Gentilium. 

PROOEMIVM. 
Iraculorum  in  fcripturis  fepe 

fit    mentio    :     Memorantur  enim 

,to«  /^  ,    tawna   oftmta, 

aifc^ft  mirabilia.  Dcut.  XIII.  2.  E- 

^zech.XII.n.  Joel.  II.30.  Pf.CXXXIX. 

<$.  <r>j^.««,  npo.Tct, ,  $aofxctra  dwctyttc.  ,  Signa,  prodi- 
gia ,  miracula ,  virtutes.  Matth.  XII.  38.  XXI,  15  XXIV. 
24.  Marc.IX.39.  Joh.II.ii.  Quseveronon  funtuni- 
usmodi.  Nam  alia  funt  folum  mira  ,  alia  etiam 
miracula  j  ifla  funt,  quac  praster  fuetum,  commu- 
nem,&ordinarium  rei  morem  contingunt,&ani« 
mum  hominis  tanquam  infolita  ad  CcCc  conver- 
tunt ,  c.  gr.  cum  quidam  Phereas  Jafon  vomica 
liberaretur,  percufius  gladio  ;  alius  per  i&um  la- 
pidis  amitteret  notitiam  rerum  apprehenfarnm, 
Georgius  Epirota  ex  matre  nafcereturmortua,qua? 
&  fimilia  praeter  hominum  opinionem  facta,recen- 
fet  Valer.  Max.  lib  I.  cap.  s.hift.  ConferAuguft  dc 
C.D.  lib,  X.  cap,i6.  Thom.Aquin.l.3.  cont.gent. 

A  cap. 


$&(*♦)  & 


cap.97-  D.Dannh.meletem.  dc  mirac.  §.  i.  pag.  9* 
fcqq.     ffacitcnun  funt  velvera  vel  falfa,quam  di- 
ftin&ioncm  infinuat  vcl  fola  falforum    mentio, 
qtiam  facit  Paulus  2.  Thcflal.  II,  9.    dum  pradicit 
Antichrifti  miracula  forc  ,  \v  7rdo~y  Jvvdpei ,   itd  <rif- 
(jLeiotg,  \i&  ri(>cio~i  ^AvSag,   in  omni  virtute  ,  drfignis, 
& prodtgits falfitatis  ,  innucns,  duo  efle  Ilgnorum 
genera,  alterum  veritatis ,  alterum  falfitatis  ;   co 
quod  privatio  ,  ut  funt  falfa  ,   praefupponat  habi- 
tum,  ut  eftveritas.     QuaderedifputatOrigeneslib. 
II.  adverf  Celfum.  pag.  91.   e  pr<tfitgiatorum  miracu- 
Its ,  inquiens  ,  colltgtmua  y^dwo  $cia,s'i)ipyeici5  iv  tw 
/S/o)  yt  oy.ivet  ,  necejfario  ejfe  alia  qua  divina  virtute 
fatrentur  in  vita  ho?ninum  :   ejr  confequens  efi  ,  aut 
utrumque  negari  neutrum  conccdendo ,  aut,fi alterum 
toncedatur ,  prafcrtim  dcterius ,   (  ut  funt  miracula 
falfa  )  fateri  etiam  td  quod  e/r  prtfkantius..     .Quodfi 
quis  fatetur ,  prodigiofa  miraculafiert ,  negans  ulla  pa- 
trari  divtnittts  ,  perinde  facere  vidctur ,  ac  fi  faffus 
fophifmata  qu&dameffe,  rationesque  probabilcs  ,   qu<t- 
dam  veriftmibtudtne ,  cum  tarnen  nthil  veritatis  ha- 
heant,  negaret  extare  apud  homines  altas  veras  at- 
quc  dialccticas  longequc  diverfas  afophifmattbus.   Si- 
cut  igitur  ex  humanis  praeftigiis  ,  quas  falfae  funt , 
colligimus  vera  miracula  divina  5    ita  cxfalfis  mi- 
raculis  in  gencre  ,  colligimus  vera  etiam  vicifllm 
dari.  Vera  aliquo  modo  <afc/277£//Hilarius,quando 
zit:Rescerniturejrncfcitur,fit  ejrnon  intelligitur,ratio 
non  apprehenditur,ingeritur  effeclus.  adv.  Conft.f.206. 
Id  ccrtum  eft,  quod  DEUS  talium  fit  praecipua  & 
primacaufa.  Pfalm.  LXXII.ig.  LXXXVI.  10.  Marc. 
XVI.  20.  Johan.  V.  17,  XIV.  11.  1.  Corinrh,  XII.  6. 1  o. 

Et 


iii        ■'      ■  — —  — — — — — ^ 

Et  fiunt  prtter  ,  wdfupra  naturam  ,  cjusque  vircs 
vcl  captum  &opinionem.  Dan.  II.  10.  27,  Joh.IX. 
32.  X. 21.  Ephef.III.20.    five  in  ccelo,  five  in  tcrra. 
Jcf.VII.  11.  Dan.VI.27.  Jocl.II.30.  Ad.IL19.non 
quidem  fempcr  a  folo  DEO,  immcdiate,fcd  etiam 
per  creaturas  ,   ut  funt  homines,  divinitus  tamen 
elcvatas,  nonfolum  pios ,  fcd  ctiam  interdum  im- 
pios.  Matth.IX.8.   X./.  Ador.II.22.  IV.  30.  XIV.  3. 
Rom.XV.19.   ConferNum.XX.11.  Exod.VII.8-   1. 
Sam.  XVIII.11.    De  impiis  notanda  funt  verba  Dcl- 
Rionis  ,  quando  ,  folet  quidem  ,    inquit  ,   DE14S 
hanc  gratiam  gratuito  etiam  perperam  de  fidc  fntisn- 
bns  /argiri,  fed  in  ver&  fidei  probationem  ,  ut  qnan- 
do  dedtt  prophetiam  BiLeamo&  Caiph*>  lib.II.difquif. 
magic.  q.  7.     Nempe  donum  miraculorum  cft  ad- 
miniftrans,  quodetiamin  impioscadit,   &qui  ali- 
quando  damnandi  funt.  Matth.  VII.  22. 23.    DEUS 
tamen   ultimo  ad  fuam  ipfius  gloriam  refpicit,  & 
Ecclefias  fuae  falutem.  Joh.IX.3.  Taliafueruntquac 
Mofes  fecit  in  ^Bgypto.  Exod.III.20.  IV. 21.    VII» 
3-&c.   EtChriftusdum  inhistcrris  vcrfarctur,  &  i- 

pfius  Apoftoli.  Ad.  I.i.Matth.X.I.8.Luc.IX.io./v*#£ 
autem  funt,qua;  DEUS  quidem  permittit,non  ta- 
men  proprie  author  eorum  eft  ,  fed  Diabolus  ,  & 
jpfius  miniftri,ut  funtPfcudoprophetae,  Deut.XIII. 
1.  Matth.  XXIV. 24.  Qualia  fuerunt  olim  Genti- 
lium  ,  &  futura  tumerant  Antichrifti.  2.ThclT!lI.9. 
quxvelin  receflu  nil  habebant  ,  vcl  falfitatem  in- 
tendcbant. 

Dehis  Gentilium  miraculis  conftituimus  nobif- 
cum  aliquid  pro  Cathedra  Academica  diflerere, 
dum  nobisdifputandi  anfam  fuppcditavit  prxftan- 

A    2  tifli- 


#(40 


fiflimus  Dn.  Rcfpondcns  noftcr  ,  fpccimcn  prorV 
ftuum  fuorum  Thcologicorum  cditurus»  quod  ut 
fclicitcr  fiat,  dcvote  prccamurj 

TH6S1S    L 

HAbucrunt  Gentiles  fuos  ,  ta^Uft*  >  tZ^^fltW 
^^  fcD^^WD  quos  vulgata  vettit  anolos,  ma- 
gcs  >maleficQ3  &  Chaldaot.  Dan.II.z.  Et  J^V^JJj  ar*~ 
ffiices,  feu  (e&ores  extorum ,  cap.IV.  4.  quoscredideruntfubli- 
mius  quid  ,  quam  vulgushominum,faperevel  facere  j  quare  dc 
foa  fibi  miracttla  imaginabantur ,  cju.e  ninc  inde  defciipta  extant,- 
&  lequntur  apud  fuos  ipforu,&  ChriftianosDoctoreSjvel  au&ores. 
Quosipfosin  medium  proferamus  ,  ne  videamur  aliquid  dicere 
quod  a  mente  ipfbrum  alienum  fit.  Panfamas  in  accurata  Grae- 
ciae  defcriptione  edit.  Francof.  anno  1585.  in  fol.  Graec.  &  Latine 
publicata  ,  recenfet  plura  exempla  miraculorum  ,  quae  inter  Eth- 
nicos  contigiMe  credebantur.  E.  gr.  quod  Amphiaraus ,  poft  mor- 
tem  &  in  Divos  relarus ,  contra  morbos  valuerit,  quodMemno- 
nis  ftatua  fub  ortum  fblis  ediderir  fbnum  ,  quod  Jovis  fimula- 
chrum  fylvacombufta  manferit  illaefum  ,  quod  AriflomenespofV 
mortemanterfueritpugncead  Leuctra,  quod  expuero  factus  fit 
draco,  quod  tres  lebetes  inanes,  probe  obfignati ,  infefto  Bacchi 
vino  fuerint  repleti ,  quod  impius  quidam  oculorum  ufu  fuerit  prir 
vatus  a  Neptuno ,  quod  Jovis  Lycii  facerdos  ficcitate  fuerit  folu- 
tus ,  immiilb  in  fontem  ramo ,  e  quercu  ftimpto  ;  quod  homo  Y.. 
ingreflus  fannm  Lycaei  Jovis  ,  non  potuerit  ultra  annum  vivere , 
quodMarseffecent,  tit  infans  ex  mortuaematrisuberibuslac  fu^ 
geret.  QuodHercules  fingulis  no&ibus  Cereris  Myfcalenae  tem^ 
plum  clauferit  ,-&  recluferit ,  quod  Proferpina  apparuerit  Pinda^ 
ro ,  conquerens  fblam  fefehymno  nullo  celebratam  fuifle  \  quod 
templum  Cabrerorum  ingrefli  milites  Xerxisfurorefuerint  corre- 
pti ,  &  ipfi  fefe  in  mare  prascipires  dederint ,  quod  Macedones  id 
ipfum  tentantes  de  ccelo  tadi  fint,  quod  lupus  facrilegium  pro- 
diderir.  vid,folf  33.  40, 109. 141»  J?8. 204, 244, 16$.  169.174. 
}Oi.  33©* 


&ff-)& ^_ 

§.  2-  Ne  vero  quis  putet  ha;c  apud  folos  nugi-vendulbs 
Gracos  ita  circumferri >  addamus  aliquem  etiam  ex  Latinis ,  nem- 
pe  Valenum  Maximum  ,  qui  &  ipfe  Ethnicus  fuit ,  &  prodiit 
cjus  libcr  emendatusaStephano  Pighio,  cum  Spicilegio  Lipfii&l 
Mitallerii  ,  ex  editione  Chriftophori  Coleri,  Francof»anno  Mv 
DC. XXVII.  Confignavitilleintegrumcaput  r  nempe  VIII.  lib^ 
L  de  Miraculis  r  iis  nimirutn,  quaeinter  ipfos  Romanos  contigif- 
(c  ferebantur.  In  his  refert  apparitiones  ,  utfuit  Cajaru  ,  cujus 
fpeciem  in  pugna  Philippenfi  vidit  Callius  :  vidit  enim  humano 
habitu  attgufliorem ,  purpureo  paludamento  amiClum  ,  minaci  vul- 
■*,  &  concitato  equo  in  fe  tmpetum  facientem  :  utiile  refert.c  8v 
qui  c.  i.  narraverat ,  quod  Caflor  &  Pollux  cuidam  P.  Vatinio 
apparucriiK  ,  8c  Perfen  a  Paulo  Confiile  captum  efle  retulerinc 
Sicut  8c  Martem  Patrem  populo  fuo  in  pugna  Lucano  -  Brutia 
adfuiile ,  quare  eidem  ,  edicenti  Fabritio  ,  fupplicationem  efle  ha^ 
bitam.  num.  6t  Apud  eundem  occurrunt etiam  locutiones. ,  ut  fuif- 
fe  fertur  Junonu  Moneta ,  quxve/leje  Romam  per  imaginem  fii- 
am  interroganti  refpondit.  cap.  3.  Subjungit  exemplum  Fortun* 
mu/iebris ,  cujus  fimulachram  bis  refpondiile  refert  ,  &  dixiile: 
ttteme  matron&vtdtflu  Yriteque  dedicaftu.  cap.  4.  Habet  &  de 
quodam  Sylvano  T  qui  in  hunc  pene  modum  refpondifle  fereba- 
tur  :  Vnoplus  Hetrufiicadent ,  Romantu exercitus  vttlor  abibit, 
cap.  5.  Quo  cum  convenit  cujusdam  nefcio  cujus  vox.  Nam  di- 
vinitus  miflce  vocis  miraculum  crediditejus  ,  qui  dixerat  .*  Qui 
fcimui  ,  an.hacflamma.Cn*  Pompejtu  cremetur  ?  cap.  9.  Quor^ 
fum  refero  vattcinia ,  quae  derebus  futuris,  vel  occultis  aliis  lo- 
quebantur.  Idcmenim  ore  Apollinu  editum  refert ,  quod^- 
pitu  Clauditu  eflet  peiiturus.  Nam  virgo  Pythia  retulerit :  Ni- 
hil  ad  Te  hoc  ,  Romane ,  bellum  ,  Eubtxa  coelum  obttnebu :  id 
quod  etiam  contigit.  Nam  morbo  Eubceie  in Amco  folo ille  extin- 
crus  eft.  cap„io.  Davidae  equum  exitiofum  prredixitoraculum, 
num.  8.Exter.  Quadrigam  ,  fed  acuti  gladii  infigne ,  praedixit  iti- 
demoracuJum.  n.9,  Brevi  te  videbo  ,  ait  Calanus  Brachmanes 
ad  Alexandrum  M.  ld  quod  &  experientia  morte  comprobavit. 
num.  10.  2cW^^*»/#poft.mortem  idem  refert.  Nam  refert 
quendam  Atticum  ,  qui  pridem  mortuus  habebatur,  cum  aro- 
go,(euigne  ,,ureretur ,  proclamaiTe,,y£  vivere,  &  auxtlium  p<sda>- 

A    5.  gogi 


ffi  (6* )  ffi _ 

*<?£*  invocafle.  num.  12.  Quale  quid  etiam  quendam  Lamiam 
Veciile  narrat ,  cum  fuper  rogo  poneretur  mortuus.  Statuisti- 
iam  miracula  tribuit  ,  &c  rettquijs  j  refert  enim  de  ftatua  Servii 
Tullii ,  quod  inviolata  manferit ,  cum  ades  fortuna  confiagrajfet, 
Et  de/ituo  Romuli ,  quod  integer  repcrtus  fuerit  folus ,  cum  de- 
uflo  facrario  Saliorum  nihil  aliud  in  eo  reperiretur.  Habet  6c  de 
C/audia ,  virginis  quondam  Veftalis  ,ftawa  ,  qua*  collocata  erat 
in  veftibulis  templi  Matris  Deorum ,  quod  bis  ab  igne  fuerit  ferva- 
ta.  num.u.  Deos  penates  ait  idem,  Albarelicca,  Lavinium  con- 
cefliile.  num.  7.  Qua*  certe ,  &  fimilia  in  admirationem  fui  rapie- 
bant  Lectores  vel  Auditores. 

§ .  5 .  A dvocemus  quoque  Pat res  Ecclcfld. ,  qui  inter  G en- 
tiles  tum  degebant ,  &  talia  miracula  oculis  ,  vel  auiibus  ufarpa- 
bant ,  &c  in  (uos  libros  transferebant  :  &c  in  his  ex  Gracis  Patri- 
buseruditiflimum,&:  antiquiflimum  Clementem  Alexandrinum, 
qui  Iibro  VI.  Strom.  fol.  629.  &c  feqq.  plura  ejulinodi  refert 
Gentilium  miracula  :  Cum  diuturna  ficcitas  ,  ajens,  Graciam 
aliquando  affltgerct ,  &  frulluum  ejfet  maxima  flerilitas ,  quire- 
manferant ,  tncjuiebant  Gentiles  ,  propter  famem  Delphos  fuppli- 
ces venientes  rogarunt  Pythiam  :  quomodo  liberarentur  a  tamgra- 
vi  calamitate  ?  Ea  rejfondit :  calamitatis  unum  ejfe  remedium  ,fi 
uterentur  prectbus  tAEaci.  Eis  ergo  morem  gerens  lAZacus  ,  cum 
tn  Gracum  montem  afcendijfet ,  mundis  in  coelum  extenfis  mani- 
buscommunem  DEVM  invocans  precatus  efl  ,  ut  affltcla  mifere- 
retur  Gmci<t  \  flmu/ac  autem  coepit  precarit   fifovT»  i^cua-i©^  U+ 

TVTTH    ,     }y  trCCS  0    niflt;    «»/>  ivtQxTQ  >    XOC0fOt  TS    K.    (TWtyflS    O^fQl 

KXTctpfocyivltf  b\»v  iisxinfcoQuv  t«v  'x/ofXi.  Feltx  flatim  tonttru 
iufonuit,  (f  totus  aer  circumctrca  fuit  obduilus  nubtbus.  Vehc- 
mentcs  autem  fif  continui  imbres  erumpentes  totam  implevere  re- 
gionem.  Htnc  efficicbatur  abundans  &  copiofa  frutluum  feraci- 
tas,  qui  ss€aci  tanquam  agricu/tura  fuere  tmpetrati  precibus.  Id 
quod  infigr.e  fcilicet  fuit  miraculum, 

§,  4.  Addidit  aliud  :  Qum  Etefia  vcnti  aliquando  dcfi- 
cerent,  dicens,  Artflcus  in  Ceo  facrificavit  fovilfihmio  :  Ma- 
xima  crat calamitas ,  qui  cum  ardore  omnta  conflagrarent,&  ven- 
tinonjpirarent^ui^/ebantjruclus  refrtgcrarc  ,  p&Mas  dvrU  dp 
«x*aWt»  ,  cosfactltrtvocavit*     Habet  &  tercmrn,  :  Cttm  Xcr- 

X9t 


»(70» 

xcs  invafiffet  Grtciam ,  Pythta  dixit :  Placate  ,  o  Delphi ,  vetf- 
tos  ^jam  fata  favebunt ;  tum  a/taripo/ito  ,  ££  faclo  vcntis  facrtfici* 
ci?ayxf  ei-JT*(  s^av ,  eos  htbucre  aditttores.  Nam  cum  circa  Sepia- 
dem  promontorium  [ptrajfent  vehementer  ,  Pcrfica  clafiis  umver- 
fum  apparatum  contrtvere.  Huic  geminum  eft  quartum  :  Em- 
pedoc/es  Agrtgenttnus  (  KaKu7Xvi^.et.{ ,  )  venti  prohtbttor  cogno- 
minatus  eji.  Dicitur  ille  ,  cum  ex  monte  Agrtgentt gravis  cjui- 
dam  altquando  Jpiraret  ventus  >  cjtti  non  Jolum  morvos  tmporta- 
bat  incolis  ,  fed  etiam  eorum  uxoribus  fierilttatis  erat  cauft, 
vMuQxt  tov  oLvipov  ,  ventum  fiitijfe  :  Quoctrcar  ipfe  quoque  fcri- 
bit  tn  vtrfibus : 

Jndefefforum  ventorum  Jiamina  tolles  , 
Qui  Jptrando  homtnum  perdentes  arvafatigant  \ 
Et  rurfus : 

Cumque  volcseademtu  rurjus  Jlamina  pones. 
Porro  refert ,  dicens  :  Ajunt  (  Ethnici, )  Magos  c/uifunt  C/eo- 
nis  ,  obfervantas  fublimia  nubium ,  cjua  erant  grandines  ejacuU- 
tur&.  TrAfCiyuv  t«  afeus  *,  $u[J.at.o~i  Ttjfs  ofyrff  Tt]v  cc7ra\iiv.  Can- 
ticis  &  facrificijs  iram  depc/lerc,  Quod  ft  forte  cit  defuerit  ani- 
maf  Thv  oyaifov  aiud^ocvTu  £<x,ktv\ov  ,Juo  cruentato  digitofa- 
crtficent,  Parallelum  eft  quod  addit  de  Epimenide  Cretenh :  Epi- 
memdis  Cretenfis,  inquiens,  Jacrtficia  ipfis  Athemenfibus  in  tan- 
tum  tempus  bel/um  dtfiulerunt.  Satis  ex  Clemente. 

§.  f.  Conjungamus Eufebmm  Cttfareenfem  ,  cujus  libri 
de  prasparatione  Evangelica  Grxce  &  Latine  prodierunt  Pariflis 
anno  M.  DC.  XXVII  >  in  quibus  refert ,  quod  apud  Ethnicos 
oracu/a  cju&dam  atcjue  refponfa  morborum  omnis  generis  cura- 
tionts ,  tl/at<tcjue  coehtus  in  imptos  gravtffima  calamitatss  cc/ebren- 
tur.  lib.  IV.  fol.  m.  130.  B.  C.  Imprimis  huc  pertinet  ipfius  Iiber 
adverfus  Erhnicum  Hieroc/em,  inquo  totus  eftin  recenfendis  & 
confutandis  miraculis  ApollonirThyanaji,  quae  Philoftratus  pc- 
culiari  volurnine  complexus  eft ,  nec  nonaliorum  ,  quorum  mi- 
raculaGentiles  jadtabant,  ut  fuit  quidam  Jarcha,  qui  daemone 
malo  correptum  mifla  ad  eum  epiftola  liberarit ,  claudo  alicui  et- 
iam  iolo  attactu  luxatam  vertebram  conrrrmarit  ,  cceco  vifum 
reftituerit  ,  alii  manum  valentem  pro  torpida  reddiderit.  Si 
^uis  plura  defideretpoterit ,  vel  ipfum  in  utroque  libro  legere ,  vel 

Terc. 


$&(*•)& 


Tert.  d.  anima.  vel  Origenis  contraCelfum  conferre  libros  ;  aot 
Aucmftinum  legere lib.X.  de  C. D.  I.  c.  \6.  Aut  /£neam  Gazaeum 
in  Theophr.  qui  art ,  dicere  Gentiles,quod  Hercules ,  fra&a  na- 
vi ,  in  qua  vehebatur  ,  a  Cete  deglutitus  &  confervarus  fit,quod 
Thefei  reliquiae  fedarint  tempeftatem  ,  Oreftis  urna  Lacedaemo- 
nii  vicerint  \  Photius  refert ,  <juod  Orphei  caput  poft  mortem 
cccinerit ,  &c  colorem  longo  poft  tempore  prae  fe  tulerit ;  i£fopus 
occifus  Delphis  revixerit.  Mela  I.7.  c.6. aic ,  Herculis  ofla  tem- 
plum  Gadibus  fanctum effecerinr.  l.i.  Idem  retulerat, quod  Her- 
culesabinvocato  Jove  adjutus  fit  imbre  lapidum.  Servius  cine- 
res  Orcftis  inter  ea  recenfet  ,  quae  Rom.  Imperium  cenent.  1. 7. 
j£neid.  pag.  4^7.  idem  refert ,  quod  Hercules  in  fomniis  do- 
cucrit  Marcum  Oct-avium  Herfennium  pijedonibus  ereptum  fua 
opera  aedem  dedicare. 

§.  6.  Sin  quis  defideret  aliquem  ex  recentioribus ,  &c 
Pontificium  quidem  ,  evolvat  Baronium  ,  adan.  IJ9.  $,  1,  ubi 
refert  ex  Spartiano:  Poft  teftamentum  quidem  alterum  (Hadria- 
nus  Impetator  )  feeft  conatus  occidere.  Subtratlo  pugiont fetvior 
faHuseft  :  Petijt  Q?  venenum  a  Medico  ,  quife  ipfe ,  ne  daret  t 
occidit.  Ea  tempefiate  fuperventt  cju&dam  muher ,  ejua  dtceret, 
femnio  fe  monttam,  nt  infinuaret  Hadriano^ne  fe  occideret»  quod 
etjfet  bene  vahturus  ,  tjuod  cum  non  feciffet  ,  ejfe  coecatam.  fuf- 
fam  tamen  iterrnn  Hadriano  eadem  dicere ,  atejuegenua  ejus  ofeu- 
lari,  recepturam  vifum  ,fi  id  fecijfet.  Quod  cum  infomnium  im- 
flejfet ,  oculos  recepit ,  cum  acpta  ,  qua  tn  fano  erat  ,  ex  tjuo  ve- 
nerat ,  oculos  ablutjfet>  Venit  &  de  Pannonia  efuidam  ccecus  ad 
febrientem  Hadrtanum ,  eumejue  contigit ,  quofa&o  &  ipfe  ocu- 
los  recepit ,  £5?  Hadrianum  febris  reliquit.  Haec  Spartianus  fcri- 
pfit ,  &  Baronius  repetiit ,  &  §.  4.  addidit  :  Cajterum  quod  ad 
„  illa  miracula  fpectat,  quaeex  Marii  Maximi ,  nobiuflimi  hifto- 
„  rici ,  fententia  fuifle  confi&a ,  Spartianus  affirmat.  Eademque 
„  omnia  concinnata  arte  Antonini ,  qui ,  quod  tantopere  proro- 
,,gare  ftuduerit  vitam  parentis,Pii  meruerit  cognomen,  oppor- 
,» tuna  fe  offert  occafio  ,  ut  de  aliis  quibufdam  miraculis  com- 
„  mentitiis  agamus ,  quae  ejufdem  Antonini  temporibus  efle  edi- 
„ta,  publica  monumcnta  teftantur ,  quac  ipiius  Antonini  com- 
,,  mento ,  ut  quemadmodum  ea  inventione  erga  parentem  Pius , 

ita 


ffi  (  9-  )  & 

„  ita  erga  Dcos  pientillimus  videretur  ,  icu  impuftura  facerdo- 
,,tum  ,  vel  iisdem  ommbus  conniventibus  ,  ut  collabentcm 
,,Deorum  cuhum  fallorum  miraculorum  editione  fulcirent, 
,,contigifIe  certum  eft.  Quod  enim  Chrifhanam  religionem 
,,Diis  adveriariam  virtutemitaculoium  minfice  ftabilitam  con- 
„  fpicerent,  iisdemque  majorem  acceilionem  ad  e.im  indies  fie- 
,,  ri  intelligerent  j  ut  eadem  quoque  ratione  fuos  in  religionis  of- 
,,  ficio  continerent  ,  quacdam  ab  AlCciihpio  fatfta  eile  miracula 
,,  conrinxerunt  ,eademque  publica  memoria  coniignarunt.  His 
prxiivilis  fubjungit  ex  antiqua  quadam  tabnii  marmorea  ,  Ro- 
mae  in  axlibus  MafFeorum  majuiculis  literis  exarata  ,  quaedam 
verba,  nempe  haec  :  (  ut  omiilis  Graecis  Latina,  brevitatis  ftu- 
dioii ,  allegemus :  )  Hifce  dicbus  Cajo  cuidam  cceco  oraculum 
edidit  (  iyfi<,ud.Ti<n  revelavit, )  vemret  adfacrum  altare ,  &  ge- 
nua  fietlcret ,  a  parte  dextra  veniret  adUvam  ,  ££  poneret  quin- 
<jue  digitos  fuper  a/tare  ,  ($  elevaret  manum  ,  &  poneret  fuper 
proprios  oculos  ,  &  ofSh  oivigAi^i  recle  vidit ,  populo  pntfentc 
&  congratu/ante ,  or<  ^ao-eu  oifiTou  lywovTO  ,  quod  grandia  mi- 
racula  fierent  fub  lmperatore  nofiro  Antontno.  Addit  idem  ex 
eadem  lnlcriprione  :  Lucio  ajfetlo  lateris  dolore,  &  defferato  ab 
omntbus  hommibus  ,  oracu/um  reddtdtt  Deus  ,  veniret ,  &  ex 
tribomo  tolleret  cmerem  ,  &  una  cum  vino  commifceret ,  ($  po- 
neret  fupra  latus  ,  ^  io-aSn,  ^  hipoorloi  «i^«f<V»0-4  to  QiZ  »  kxI 
oJST/u©-  o~wiya,fn  oLvtu»  &  convalutt  &  publice  gratias  egit  Deo, 
&  populus  congratulatus  efi  il/i  Tertium  fuit  hoc :  Sanguinem 
revomenti  'Juliano  ,  defperato  ab  omnibus  hominibus  ,  ex  oracu- 
/o  refpondit  Deus  ♦  veniret ,  &  ex  tnbomo  caperet  nucleos  pmi , 
Q?  comederet  una  cum  melle  per  tres  dies  ,  Kctt  lcraQn  ,  &  con- 
va/uit ,  c^  veniens  publice gratias  egit  pr<sfente  populo.  Tandem 
&  quartum  addit  :  Valerio  Apio  militi  ,  cceco  ,  oraculum  red- 
dtdtt  Deus  :  Vemret  ,  &  acciperet  fangmnem  ex  albo  Gallo,  ad- 
mifcens  mel ,  &  col/ynum  conficeret ,  &  tribus  diebus  utereturfu- 
pra  oculos ,  &  vidit ,  &  vemt ,  & gratias  egit  publice  Deot  Haec 
retulit  ipfe  Baionius. 

§.  7.  Subuingit  idem  iuunvjudicium  detalibus, putans, 
talia  miracu/a  ejufdem  generis  ejfe  cum  il/is  ,  qu&  ohm  a  Vefpa- 
fiano ,  ac  nuper  ab  Hadriano  ,fatta  ejfe  dkuntur.     Addit  :  con- 

B  fuevif- 


fueviffe  gentiles  in  Numinum  fiuorum  gratiam  miracula  atque  ora- 
culafingere  ,  exemplum  cfuoque  de  T%eotecno  Jlntiocheno  ,  qut 
tadem  Maximini  Imperatorts  temporibus  prdtftittt.  ( quod  Euie- 
bius  lib.  IX.  cap.  z.  ad  marginem  citatus  narrat ,  )  fidemfactt. 
De  quavero,  &  fimilibus ,  hn  k?'kth  deinde  ex  profeflb  agemus. 
Nuncfufficiar  notafle,  quod  Gentiles  (i.)  mtracula  inter  fefe> 
&plurima  quidem,  habuerint,  five  illa  fuerint  vera,  five  non  , 
quarftio  nunc  non  eft  ,  fufficit  enim  nobis,  illa  fuifie  talia  vel  ha- 
bita,  vel  vifa,  ita  ut  communem  naturae  curfiim  &  vim  excederent, 
vel  excedere  viderentur.  Sic  fuerunt  comparata  hberariones  a  Dae- 
mone,morbis,  ficcitare ,  ignc  >  fterilitare ,,  apparitiones  ,  &  lo- 
quelae  mortuorum  ,  praedi&iones  futurorum  ,  vel  occultorum 
revelationes  ,  transmutationes  ,  vel  aliae  mutationes  rerum  in- 
folitae  ,  &c.  ( i. )  Quod  medijs  ha*c  adfcripfiflerinr  fupernatu- 
ralibus ,  iisque  velperfonalibus ,  ut  e.  gr.  Nepruno,  Marti  >  Hcr- 
culi ,  Caftori ,  Pofluci ,  jfifculapio ,  Empedocli ,  i£aco ,  &c4  vef 
realibus  ,  e.  gr.  ftatuis ,  reliquiis ,  precibus ,  geftibus ,  facrificiis , 
canticis ,  aquas >  medicamentis  > cibis  &c.  (3)  quod  inter  eos 
fuerint  nota ,  &  notificata  >  fupplicationibus ,  tabulis  y  infcriptio- 
nibus ,  dedicationibus,  donariis^lcriptis,  colioquiis  >  deqnanunc 
dicendum  fuerir. 

§.  8.  Gentiles  enim  hifce  fiiis  miraculis  eti«m  glonati  fue- 
runt ,  ut  fuam  religionem  munirent  &:  extollerent ,  Chriftianam 
contra  deftruerent ,  |&  deprimerent.  Nos  atttem  ,  conqueritur 
Eufebius,  admodum  impie  ^  Sra<  lutpetpH<  k)  ivi?y?TiK<x<  £wxyLH< 
iv  ifivi  Koy&>-  TiQiuivx<  ,  ejui  tam  perfpetlas  beneficastjue  virtu- 
tts  mhil  faciamns,adeocfe  legespalam a  nobis  aperte^  violartfciLtra- 
duntjumpatribsquemqueritus  religiofe colere  oporteat,ne<feintat7a 
demum  inftitutaconvellere  ,/ed  preffis  quafivefttgijs  Majorumpie- 
tatem  ita  confetlart^  mhilut  praterea  rerum  novarumftudto  curio- 
fius  motiatur.  Quarepcenam  ettam  capitis  in  hujus  maleficij  reosjufte 
iegtbm  Conftitutum  ejfe pronuntiant.  Lib.IV.  depraepjivang.  Vidc, 
quod  gentitesiHa  miracula  fua  appellarint  lvi?yir ik&<  Jwauei<  vir- 
tutes  bene  nobis  facientes  &  iu<pxvei<  apertas}8c  illisfuperftruxerinr 
cu/tum  idololatricum,  Eundemq;  legibtu  etiam  muniverint,advej> 
iusChriftianos>  quos  propterea  impios  vocarint,quod  noluerint  ta- 
fibus  miraculis  taliq;  religionifc  applicare,imopuniverinr  tanquam 

homi- 


homines  rebelles ,  &  calamitatum  publicarum  auctores.  Enim- 
vero  pridem  apud  ipfos  miracula  quadam  atque  refponfa  ,  morbo- 
rum  omni<s  generis  curationes,  x.x)  Attitrnf  iruvloluv  ttxQuv  i<at<rKn- 
4*k  T5  kxI  oLji(Zw  ,  Illat&que  coelttus  in  imptos  gravtfiima  cala- 
mitates  celebrantur  -y  queritur  Eufebius  ,  nempe  quas  ipfi  pertu- 
lerunt  divinitus ,  vel  afii  propter  ipios.  Qui  &:  adveriarii  verba  a- 
libi  refert :  In  quem  finem  h&c  commemoravi  ?  ut  noflrum  illud 
accuratum  foudumque  de  omnibus  judtcium  ^•^^ia.vav  Kttpdrnl» 
Cbnflianorum  levitatem  inter  fe  contendere  Uceret :  cum  nosillum, 
qui  tanta  patravit ,  non  pro  DEO  ,  fid  homine  Dtjs  charo  ba- 
bcamm  j  ///*  contra  ob  paucula  quadam  prodigia  fEfum  DEum 
praedicent,adv.  Hierocl.  f.m.  51  x.  I.  D.  Intenderunt  igitur  Gen- 
tiIes,Deitatem  Chriffa  in  dubium  yocare ,  imo  deftruere,  quan- 
tum  m  fe ,  laudaris  (uis  &  exaggeratis  miraculis.  Qui  (copus  Dae- 
monisfuit  maximetum ,  cum  ApolloniusThyanasus  prodiret,  8c 
ftupenda  miracula  jactaret ,  nempe ,  ut  miracula  Chrifti ,  ab  Apo- 
ftolis  hinc  inde  praedicata  ,  eluderet,  Sc  contrariis  factis  etiamti- 
bicinem  aliquem  labanti  Ethnicifmo  fupponeret,  ut  pauloante  ipfi 
etiam  Baronio  vifum  eft. 

§.  9,  Patres  vero  Ecclefiae  ea  propter  non  defierunt  eilc 
Chriftiani  >  aut  obmutuerunt ,  fed  ftrenue  adverfiis  talia  miiacu» 
ladifputarunt,  &  pugnarunt.  Origenesin  compendio  regerit : 
Ctrtis  indicijs  examinemus  promiffores  talium  miraculorum ,  vidc- 
Ucet  defumptis  ex  ipforum  vita  moributque  ,  tumex  miraculorum 
ipforum  affcElibus  ,  dtfptciendo,afferatne  damnum  hominibus ,  an 
correttionem  moribus ,  ut  fciamus ,  qu&nam  velab  incantatore  fi- 
antjwinifierio  dctmonum  ,  vel  ab  anima  pura  fantlaque  &  afflata 
dtvino  fpiritu  ,  cujtts  etiam  corpus  ex  ejusdem  fpiritus  commercw 
ad  utihtatem  inflitutionemque  hominumflt  efficax  ,  &ad  confir- 
mandam  veramfidem  in  DEVM.  (  kxI  irpoTfovriv  tw  i<u)  t* 
msivtiv  6tu  ctMiSiva  tsfotrc\n  )  quodfinonfint  probanda  miracula 
prius  quam  difcernantur  a  quo  recle  patrentur  >  autfecus  ,  ne  vel 
omnia  damnemus  ,  vel  omnia  miremurjanquam  divina.  Annon 
perfpicuum  eft  e  Mofe  fefuque  miracuiu ,  quibusgentet  integra  ad 
religionem  pertratl<t  funt  ^nen  flnc  divina  virtute  fatla  effe  ab  il- 
Us ,  qua  fcrtpturis  funt  prodita,  Verba  funt  Origenis  lib.  II.  ad- 
verf  Celf.  f.  m.  91.  Exquibuspatet ,  quod  Origenes  feiftis  Gen- 

B     z  tilium 


&(!*•)# 


ilium  miraculis  ,  utut  (plendidis ,  5c  decantatis  ,  adeo  non  moveri 
paflus  fir  ad  genrilifmum,&  dimoveri  a  fuo  Chriftianifmo,ut  poti* 
argumcnta  fuppeditarit ,  ex  quibus  &  alii  potuennt  difcernere,quid 
diftarentaera  lupinis.  Conferri  poteft&  Auguftinus,qui  1.  XVI II. 
de  C.D.c.  1 8.  oftendit,  quid  Chriftiani  agere  debeant ,  cjuandc  in- 
ter  Idolagentium  miraculafienafferuntur\  nempe  nihil  dicemus  ali- 
ud,  nifi  de  medio  Babylonts  ejfe  fugiendum ,  quippe  cujus  caput  da> 
mon  fit:Ipfecerte  hinc  inde  contra  deccptiones  lftas  difputat  in  fiiis 
libris,  maxime de  Civitate  DEIy  ficut  Origcnes  in  libris  contra 
Celfum,  Eufebius  contra  Hieroclem ,  alii  in  iuis  proptrepticis  adver- 
fus  Gentiles  inftitutis. 

§♦  10.  Cum  vero  Patres  &  Doctores  Ecclefiaj  non  fb- 
lum  ingenere,  fed  etiam  in  fpecie  adverfus  miraculadifpurarint,  & 
ipfe  Origenes  in  verbis  modo  Iaudatis  idc  innuat  ,igitur  operae  pre- 
tium  erit,  fingula  qua:dam  argumenta  figillatim  traclrare  ,  &  illu- 
ftrare.  Rejpondet.  I,  refpiciendum  efle  ad  patratorum  talium 
vitam  moresque  ,  fumens  argumentum  &re  t*  /2/k  k,  t«  nfat,  k 
vita  &moribus ;  quandoquidem  nonftatim  vir  bonusfit^ui  (mi- 
raculofe  )  futura  pnenovit  ,  promde  requiri  aliam  probattonem. 
Nimirum  ,quod  quismiraculafacit,exindenon  ftatim  fequi,eum 
efle  DEI  miniftrum  ,  in  quo  habitet  Spintus  Santtus  ,  vel  reli- 
gio  vera  inveniatur ,  &  opera  omnia  probanda  iint  y  quandoqui. 
dem  fuerint  Qa.v^o(,r^yoi ,  qui  fiiis  quidem  factis  nefcio  quid  prsc 
{e  ferebant ,  ut  Simon  Magus  ,  qui  vocabatur  Hvotyat  t«  £h« 
m  fJLiyoihn,  Virtiu  DEI  magna.  A6ror.  VIII.  10.  a  miraculofis 
fa&is  ,  quibus  hactenus  populo  impofiierat ,  fed  deinde  appa- 
ruit,  quod  divina  miracula  ifta  nonellent,  cum  avamm  %cam- 
bitiofum  fefe  oftenderet,petitaa  Pctro  facultare miraculorum pa- 
trandorum»  oblata  pecunia.  verf.  1 9.  feq. 

§.  11.  Refpiciendum  quoque  eft  (1.)  ad  ta/ium  mira.- 
vulorum  finem  &  effettum  ,  nempe,  an  refpiciant  veram  in  DE- 
um  fidem  ,  &  religionem  ,  bonos  mores  ,  vitiorum  abolitio- 
nem ,  DEI  gloriam ,  &  hominum  falutem  ?  Eadem  hac  de  re 
prolixe  difputat  Origenes  lib.  III.  adverf.  Celf.  p.  m.  1 17.  adver- 
iusmiracula  Ariftei ,  quae  Gentiles  Chriftianis  opponebant :  Ita- 
quejnquienSyarbiterfattus  inter  ea  qua  dc  Arifteo  £*?  ^EJitJcripta 
funt ,  fujpende  tantijper  fententiam ,  dum  dtjpicias  ex  eventu ,  I* 


T« 


-»(f30* 

t«  ^ic.S-^vt^,^  tojv  a^iKn^Xvav  ets  ificov  tT<xv6f$'a<riy  KylvKoc.3eici.vViv 
iB?l<  tov  hri  Ttoio-t  B~i$v  .-  Quodad  morum  correllionem  &  pteta- 
temerga  DEZJA4  rerum  omhium  conditorem  attmet  ,  num  non 
Jine  numtne  gefiafint ,  cfHtt  de  JESZJ  narrantur  pottus,quam  cjha 
de  Arifieo  Proconnejio  ?  Quorfum  enim  divtna  provtdentta  vo- 
luijfet  ediper  Arifleum  fabuloja  illa  miracula  ?  Necpotes  dicere,ri 
co<piKwtui  cjuid  Htilitatis  humano  genert  provenijfet  ex  ifits,  cju&  tibi 
videntur  tam  mtrifica?  Cum  contra  falutaiis  fuerit  dodhinaJE/u 
Chrifti ,  firmata  in  do&rina  Apoftolorum  ,  proficua  homini- 
bus  per  miracula  ,  &  alia  manifefta  argumenta.  Vcra  miracula 
veram  intendunt  fidem ,  eamque  confirmant ,  ur  confirmavit  JE- 
SUS  fidem  de  (e  miraculo  re(ufcitati  a  fefe  Lazari.  Joh.  XI  4./. 
XII.  11.  &PhiIippus  eandem  in  JEfum  Chriftum  fidem.  Actor. 
VIII.6.  Paulus  lanavit  i£neam  ,  ut  &  ipfe  inJESUMcrederer. 
cap.  IX.  35.  cum  viceveria  falla  miracula  errores  probent  &  in- 
tendanr.  Deut.XIII.  i.feqq.  Matth.XXIV,  14.  MarcXIII.11. 
Auguftinus  hoc  lydio  lapide  docuit  miracula  Ethnica  a  Chriftianis 
improbari :  Si  quod  nimirum  miraculum  Idololatriam  prascipiat, 
utpraerer  DEUM  alii  quoque  colantur,  modo  divino,  id  reji:it. 
Dixerat,  quomodo  petita  Angelorum  bonorum&  malorumdi- 
fcernere  debeamus  ,  nempe  ,  confiderando  ,  {uum  ne  ipfi  hono- 
remquaerant,anDEI?  hinc  intulit, cum  ergo  adhunc  (DEVM) 
unum  Angeli ,  cjuidam  vero  adfe  ipfos  latria  colendos  fignis  mi- 
rabiltbm  excttent,  £j?  ^c  ita,ut  illiiflos  cok  prohtbeantjfitautem 
illumprohtbere  non  audeant,  cjutbus  pottu*  fit  credendum,  rejfonde- 
ant  Platonici ,  refpondeant  quicunque  Phtlofopht,  refiondeant  The- 
urgi ,  ve/potius  perjurgi.  Hoc  entmfunt  UU  omnes  artes  vocabulo 
dtgna;  Pofiremo  refpondeant  hominesfi  uUui natur&fui  fenfut^  cfuo- 
pho  rattonales  creatifunt,  ex  atiqua  parte  vivtt  in  eis\  Refpondeant, 
tnquam  ,  eisne  facrtficandum  fit  Dijs ,  vel  Angelis  ,  cjutfibija- 
crificart  jubent ,  an  tlli  uni  ,  cut  jubent  hit  ejui  &  fibi  gf  tfiis  pro- 
htbent.  St  nec  tfii^  nec  tllt,  ulla  miracula  facerent  ,fed  tantum  pr&- 
ciperent ,  alij  quidem,ut  fibi  Jacrtficaretur  t  alij  vero  td  vetarent , 
fed  unt  tantum  juberent  DEO  ,  fatis  deberet  pietas  ipfa  dtfcerne- 
re  ,  quid  horum  de  fafiu  Juperbia ,  quidde  vera  rehgtone  defcen- 
deret.  l.X.itf.de  C.D.  Primas  igitur,&  praecipuas.partesohti- 
net  fcriptura,in  quaaliquidfcriptumeft,  e.g.  non  babebis  coram 
me  Deos  alienos,  &  fecundu^  huncLydium  lapidem  examinanda- 

B     3  ,  Ilmt 


funt  apparitiones  Angelorum ,  &alia  miracula.  Cum  DEUS  id 
cvtrtt  ad  commendanda  tloquia  verttatis  Jua  ,  ut  per  iffos  tm- 
mortales  nunctos  ynon  fui  fafium  ,  fed  majefiatem  illius  pradican- 
tes  ,faceret  ma'}ora^certioray  clariora  miracula,  ne  infirmis  pijsilliy 
quifacnjicia  fibi  expetunt^falfam  religionem  factlius  perfuaderent , 
eo  quod  (infibus  eorum  quadamftupenda  monftrarent\quem  tandem 
ttadefipere  hbeat ,  utnonvera  eltgat  qua  Jetletur,  ubi  &amp/tora 
tnvenit ,  qsut  miretur  f  Idem  ibidem  difputat ,  innuens  ,  mi- 
raculis  lllis  credendum  efle  quibus  fubeft  vera  doctrina  ,  non  iis 
quibus  falfa  fubeft.  Addit  in  (equennbus  :  Qu&dam  etfi  non- 
nullispiorum  faclis  videantur  opere  co&quari  ,fints  ipfi  quo  difcer- 
nuntur  ,  tncomparabiltter  hac  nofira  vtdet  excellere.  iRis  entm, 
multt  tanto  mtnus  Jacrtjkijs  colendifunt ,  quanto  magtshac  expc- 
tunt :  his  vero  unus  commendatur  DEZJS ,  qui  fe  nullis  taltbus 
tndigere  &  fcripturarum  fitarum  tefttficatione ,  £$  eorundem  po- 
sleajacrtfictorum  remotwne  demonfirat.  Res  igitur  tandem  re- 
dit  adfirtpturam,  utifta  fit  ultimlis  Judex  rerum  credendarura 
vel  faciendarum. 

§.ii.  Quod  autem  de  incantatore  dixit  Origenes  prsebet  (5 . ) 
argumentum ,  defumptum  a  damone  &c  Magis  Dicebant  enim 
Patres ,  ejufmodi  miracula  etiam  a  daemone  &  ejus  inftrumen- 
tis  pofle  fieri.  Diabolus  per  inftrumenta  fua  poteft  miracula  fa- 
cere  ,  ut  fecitin  ,/Egypto.  Exod.  VII.  8.  Et  per  fagam  Endore- 
am,quac  perfbnatum  Samuelem  repraHentavit.  f.Sam.XXVIII. 
n.feqq.  Cypriani  judicio  Sfiritus  (  mali )  fub  fiatttis atque  ima- 
ginibus  confecratis  delitefcunt.  Hi  afflatu  fuo  vatum  pettora  in- 
fptrant  >  extorum  fibras  animant ,  falfa  veris  femper  involvunt. 
dcvan.ldol.p.m.  1^7.  Diabolus  enim  fuos  habetmiiiiftros,  pet 
quos  operatur.  Matth.XXIV.  24.  Marc.XIII.  22.  i.Theflal, 
II.  9.  Apocal,  XVI.  1 4.  Tales  etiam  fiint  Magi ,  Vates ,  &  Py- 
thones  ,  per  quos  Diabolus  locutus  eft.  Confer  Tertul.  lib.  de 
anim.c.46.47.  Oiig.lib.  2.  adverC  Celf  Gerh.  Conf.  Cath. 
tom.II.  p.  910. 

$.13.  Imo ,  quod  (4)argumentum, nonnunquam nequidem 
aliquid  ea funt ,  fed  merac  praeftigiar,  atq,  doli.qui  aliquam  quidem 
mirabilem  fpeciem  prae  fe  feruntjn  rei  autem  verirate  nihil  in  recef- 
fii  habent,imo  plane4  fabula  funt :  ut  erant  traditiones  de  Prdtheo. 
Eufebius  vocat  iJ.\&t\oywtfigmenta,  adv.  Hiert  Auguft,  ait,  ple- 


raque  fpecietenus  mortalium  fenfkt  imaginaria  ludtficatione  deci- 
pere ,  ejuale  fit  lunam  deponere ,  donec  fitppofitas ,  utait  Lucanmr 
propior  defpumetin  herbas.  lib«X»de  C  D.c.  16.  Hoc  enimjxoxax. 
Ludov.  WiyeSy  erat  perfuafum ,  iUis  magicis  tncantamentts  detra>~ 
hi  coeio  Lunam  ,  ficut  ait  Virgilius  in  Pharmaceutria  : 

Carmina  vel  ccelo  poffunt  deducere  Lunam. 
Jdcirco  nutrix  tlla  apudSenecam  in  Hippolyto ,  cum  Lunam  vent- 
ratur  ,  ad  hunc  bqmtur  modum. 

Stc  te  lucidi  vultus  ferant. 

Et  nube  rupta  cornibus  puris  eas. 

Sic  te  gerentem  frena  notlurni  atheris 

Detrahere  nunejuam  Theffali  eantus  queant.  &c. 
Conf.Aug.l.XVUI.c.XVIII.  Ubi  agit  de  Phantafticis  fomniis,& 
rransmutationibus:  Et  Eufeb.  lib.IV.de  praep.  Evang.poft  Origen. 
lib.  II.  adv.  Celf  p.  m.  571. 

$.  14.  Eftoautem,  quaedam  efle  vera  ,  aliudramenin 
contrarium  luppetit  argumentum ,  nempe  ($.)  efTe  naturalia  vel 
artifietaha  opera.  Nora  eft  magia  naruralis ,  cujus  beneficio  mul- 
ta  fiunt ,  quae  vulgus  ignorat ,  vel  miratur.  Argumento  hoc  u- 
„titur  Eufebius  dicens  ,  ea,quibus  rudi  plebeculae  imponitur, 
„circulatorum  prodigia  cum  naturalibus  cauffis  efle  conjuncta. 
„Plurima  enim  univerfa  innatura  exiftere,  radicem  herbarum  , 
„  plantarum  ,  frudtuum  ,  lapidum  ,  itemque  aliarum  ex  omni 
„  materia  ,  five  ficcarum  ,  five  humidarum  virtutum  genera , 
,,  quorum  aliae  propellendi  &  ejiciendi  vim  habeant  >  aliae  com- 
,,mittendi  arque  attiahendi,  aliae  fecernendi  ac  diftipandr,  alias 
„contra  vel  conftipandi  ,  vcl  fiftendi ,  itemque  laxandi ,  hume- 
„  cT:andi ,  rarefaciendi,  rurfumque  fervandi  ahae ,  alia:  perimend»-, 
„  ac  praefenrem  corporis  ftaaimmodoin  hunc  modo  conrrarmm 
,,  penitus  immutandi :  atque  aliorum  efficacirarem  longiori ,  alia- 
„rum  breviori  ad  plures  ,  ad  pauciores  aliarum  fele  diffundere, 
fib.  IV.  de  praep,  Evang.  fol.  i^r.  Confer  lib. XIIF.  cap.  iji  Talia 
fuerunt  multa  Apollonii  Thyanaei,  de  quo  Juftinus,  vet  qtri«quw 
„audoreft  qq.  &c  RR.  adOrthod.num.XXIV.  Refp.  legen- 
„duseft  :  Si  quidem  Apollonius  ,  inquiem ,  as  cinf  i<r«i 
„  (J&y  rav  <$vo~uuov  fwetpsav  x^  tuv  tv  oivrcSs  avp.iza.Qtiw  t»  nca 
m  oixTwa&Huv  >  Kotloe,  Totvliiv  Viv    'vmwyLW  lot  Ti\ia[xot;oc.  v7r0.ic.TC> 

ut 


#(  !<*■)# 


uc  vu  nacuialtum  virium  peticus ,  Si  rerum  qua;  m  u$  fiinr  tum 
„cognationis  tum  repugnanriaj  fciens  ,  ejusmodi  fcientia  effe- 
„  ftus  edidit ,  non  divina  td  poteftate  fecit.  Quam  ob  cauflam 
„  in  cffectibus  omnibus  opus  illi  fuit ,  t>7*  t»v  iwilnfetav  CkZv 
„  vAp&H&iwf  >  congruentis  materias  aiTumptione  ,  ad  id  quod 
„  efficiebat  complendum  ipfum  opera  fua  adjuvantis.  Si  igitur 
in  virtute  naturali  ea  quaeri  debent ,  &  inveniri  pofliint ,  non  eft 
cur  ad  miracula  confugiamus  conferri  poteft.  Ex  vetuftioribus 
Tertul.  d.  anim.  cap.  44.  Ex  recentionbus  B.  Dn,  D.  Dannh. 
melet.d.  mirac.pag.  I9.&pag.n8.  §.  24. 

§.15.  Aut  funt  (6.)  merae  conjettura ,  cum  errortbut  commix- 
ta  ,fi  non  plane  errores ,  certe  flexiloqua.  Talia  erant  vaticinia  ($ 
oracula  Ethnka.  BeneCyprianusdixicquodGentiliumpropheta; 
vera  faljis  femper  invohant.  Exempla  hinc  inde  multa  &  variaex- 
ftant ,  ut  oracula  ifta  vel  ambigue  fuerint  locuta  ,  vel  ex  infor- 
matione  ante  accepta  refponfum  formaverint ,  &  prae  fefe  nefcio 
quam  praefcientiam  tulerint.  Cum  Philippus  Macedo  de  e- 
ventu  belli  Perfici  oraculum  rogaret ,  iliud  refpondit :  esWeu 
yXv  0  TctttpQ^  ,  s^«  T6A(Gp  >  lf/v  0  QlQuv.  i.  e.  Sertagerit  taurust 
finem  manet ,  adfiat  arufpex :  Id  quod  nonnulli  intelligebant  de 
Rege  Perfarum ,  fed  fors  cecidit  in  Philippum  ,  qui  paulo  poft 
interfectus  eft.  Ita  Demofthenes  ,  ubi  mature  Sc  clam  fcivit  , 
Philippum  effe  obtruncatum  ,  palam  dixit,  fbmnium  fibieflere- 
velatum ,  &  in  eo ,  quod  Rex  Philippus  cecidiflet ,  tanquam  di- 
vinitus  accepiflet.  Taceo  defectum  oraculorum ,  quem  ipfe  PIu- 
tarchus  peculiari  libro  fafliis  eft.  Jam  vero  veris&  divinisora- 
culis  &  vaticiniis  certitudo  &  eventus  refpondent  in  rebus  etiam 
contingentibus,  dc  alias  incertis. 

§.  16.  Sunt(7« )  ciy f >x$ot,y  qu&  nullum  in  S 'Jiteris  habent 
fundamentum-iUt  miracula  chrifii  &  Apofiolorumyqm  prius  fue- 
runt  dtila ,  quam  patrarentur.  Utitur  hoc  argumento  Irenaeus 
lib,Il.c.f8.  quandoGentiliumobje&ionirefpondet,  dicens:  Si 
($  Dominum  per  phantafmata  hujusmodi  feciffe  dicunt ,  ad  Pro- 
phetica  reducentes  eos » ex  ipfismonfirabimus->fica  DEO  &  pradt- 
ttafuijfe  ,  &  fatla  firmtjfime.  Quale  quid  vero  dc  Ethnico- 
rum  miraculis  dici  &  oftendinon  potuit»  Conf.  D.  Dannh«mc- 
let.  §.  26.  &  27.  p.  138. 

§.I7» 


„„  @(I7J& 

§.  17.  Imo  erant  (8.)  cLvTiypetQx  >  eo  quod intende- 
rent  &  foverent  Idololatriam ,  a  fcripiuris  facris  vetitam»  Qupd 
vera  miracula  fiant  eum  in  finem  ,  ut  confirment  veram  in  DE- 
UM  fidem  ,  &c  reliqua  in  fcripturis  contenta,paulo  anteexpedi- 
tum  eft.  Jam  vero  Ethnicornm  miracula  id  non  intendunt,  vel 
operantur,  fed  contrarium  :  quare  talibus  mhaculis  ftandum  non 
eft.  Ipfa  fcriptuta  id  prarmonuit ,  quam  allegat  Tertullianus  , 
deprafc.  ^^.cjuafi  nec /mcpkns ,  hoc fcriptum  /it  (Matdi.XXIV. 
24. )  venturos  multos ,  sjui  ctiam  virtutes  maxima4  ederent  adfal- 
lactam  mumendam  corruptA  pr&dicatioms.  In  qua  praedicatio- 
ne  fallaciae  etiam  falforum  Deorum  cultus  continetur.  Hunc 
vero  intendebant  illis  miraculis  :  Qualis  vero  Apollo ,  &quidfi- 
bi  vult  fevere  indicans  Metapontinis  ,  ut  honorem »  qualem  coeUti- 
bus,  Arifieo  habeant  ?  Interrogat  Origenes  lib.  III.  cont.  Cel£ 
p.  m.  127.  &  pag.  118.  Apollo  Jic ,  ut  Celfm  fcribit  Metapontints 
confulit ,  lv  Qetav  y.olp u,  vi^etv  rov  AphiUv  ,  ut  Artfteum  co/antpr* 
Deo  :  illi  quibus  perfuafum  erat ,  Arifteum  hommem  fuijfe  ,  ac 
fortajfe  non  bonum  ,  in  re  manifefta ,  noluerunt  oraculo  credere , 
at  QiK  w  Q&av  Tipwv  oi^U  ,  quodis  DETJS fit ,  aut  digntts  dtvi- 
nis  honortbvu  :  atcjue  ita  ,  contemptis  jujfis  Apollinis,nemo  Ari- 
fteum  habet  pro  DEO,  utpote  quodea  Idololatria  eflet,  Confer 
didta  fuperius  §.  11. 

§,  18.  Quare  (9.)  negabant  confequentiam,  quodnem- 
pe  Ethnicorum  Ecclefia  fit  vera:  Et  prophetare^  d&monia  ex- 
cludet  ,  ££  virtutcs  magnas  in  terris  facere ,  fublimis  utiejue  &  ad- 
mirabtlis  res  eft ,  non  tamen  regnum  ccelefte  confequitur  quisquis 
tn  his  omnibus  invenitur  ,  ntfi  refii  &  jufit  itineris  obfervatione 
gradiatur,  ait  Cyprianus  d.  unit.  cap.  13.  Et  antecedens  probat  ex 
Matth.VII.il.  Et  addit :  Praceptis  ejtts  (  Chrifti , )  &  monitis 
obtemperandum  eft.  Si  vera  Ecclefia  eflet ,  per  cujus  membra 
miracula  perpetrantur ,  JE ^gyptiaca  fuiflet  vera.  Nam  Magi  vera 
miracula  perpetraverunt :  Defendi  cjutdem  &c.  Ita  Delrio  dilq. 
mag.  1.  1.  c.6.  apud  Dannh.  melet.  pag.63.  Babylonica  fuif- 
fet  vera  ,  quippe  cui  addictus  erat  Nebucadnezar ,  cujus  tela 
miraculofe  denotabant  gentem  impugnandam.  Ezech.  c.  XXI. 
verf.  ix.    ad  quem  locum  vide  quid  annotet  Jefuita  Sanctius. 

C  Jam 


»(i8.)« 


Tam  vero  Nebucadnezar  veram  religionem  non  habuit  , 
utpote  idololatricam  ,  &  ipfe  nonnunquam  aliam  mehorem  , 
nempe  Judaicam  ,  agnovit.  Sed  quemadmodum  valebat 
contra  Hsereticos  ,  ita  8c  valet  contra  Ethnicos  ,  quod  a  mi- 
raculis  ad  veram  fidem  confequentia  nulla  fit  :  Obfervan- 
dum  etiam*  quod  operari  virtutef  in  his ,  cjui  non  tcnent  Evan- 
celij  veritatem  ,Jicut  in  illis  ,  qui  Domtnum  fecjuentcx  in  nomine 
ejus  figna  faciebant  :  foanne  vero  maxtme  confequente  :  Pr&ce- 
ftor,  vidimm  cjuondam  in  nomine  tuo  ejicientem  ddmonia  & 
prohibmmtts  illum  ,  qui  non  feqmtur  nobifcum  \  Verba  funt  Hie- 
ronymi ,  quae  refpiciunt  ad  Marc.  IX.  38.  39.  Confer  A&or. 
XIX.  i^.feqq.  &  quae  habet  auftor  QC^&r  RR.  ad  Orthod. 
n.  f.  &  ex  noftris  D.  Gerh.in  ConfefT.  Cathol»  lib.  II.  artic.  j\ 
cap.4.§.  I.(eqq. 

§.19.  Si  quid  veritatis  fiiberat ,  id  fuffurati  fuerant  ex  fa- 
crisliteris,  itaut  fuerint  (10.)  plagia  facra.  Multifunt  inhoc 
irgumento  excolendo  Patres ,  &  ex  ipiis  Gentilium  fcriptis ,  quae 
conferebant  cum  facris,  oftendebant ,  quodin  hortos  fuos  gen- 
tiles  inde  rivulos  derivarint.  Imprimis  hoc  agitCIemens  Alexan- 
crinus  l.VI.  ftrom.  dfi  ex  Mofe  &  facris  fcriptoribus  aliis  deprom- 
f>ferunt  ipfe  &  alii  unum  vel  alterum  miraculum,ut  DEUS  per  fcri- 
pturam  hanc  omnibus  hominibus  anfam  voluerit  fiiminiftrare,  et- 
iam  per  miracula,  verae  fiiae  agnitionis  amplectendar ,  quod  vcro 
a  dextra  DEI  manu  oblatum  finiftra  illi  acceperunt.  Retulimus 
fiipra  aliquot  ejusmodi  Ethnica  miracula ,  quibus  imitari  vole- 
bant  divina  gentiles ,  quae  vero  fontem  fuum  non  poterant  omni- 
no  difTimulare  ;  fufios  quidem  &curationt$ ,  &  figna  &  miracu- 
la  ejficere,  \k  ray  tlfj.trifay  -TrfmiHvxoca-t  yf<t<pav  ,ex  nofiric  credide- 
re  fcripturis.  Si  enim  alic/UA  virtut&sfeu  potefiates  movent  ventos> 
C?  imbres  difinbuunt^audiant  Pfalmographum  (  Pfal.  LXXXIV. 
1. )  Quam  dtletla  tabernacula  tua  >  Dornine  virtutum  \  Is  efi 
virtutum  ,  £5?  prmcipatuum  ,  &  potefiatum  Dominm  ,  de  qu» 
dicit  Mofes  (  Deut.  X.  16. )  ut  cum  eo  fimus ,  ££  circumcidite  du- 
tum  cor  vefirum  j  &  cervicem  vefiram  non  amplius  wdurabttis, 
Dominus  enim  Dominorum  ,  &  DEVS  Deorum ,  DEVS  ma- 
inus)  ^fortis  ,  &c.   Et  Efaias  (XL.i<5.)  tollite,  tnqutt^in 

ahum 


&  ( '9  )  & ^ 

ahum  oculos  vefiros  ■>  &videte ,  quis  hacomniafecerit?  Ex  qui- 
bus  &c  fimilibus  teftimoniis  Ethnici  viderepoterant ,  quis  auclior 
fitmiraculorum,  vel  mirandorum,  cum  naturalium ,  tum  fuperna- 
turalium  j  quo  pofito  deinde  ulterius  ,  quam  par  erat,  progreffi 
funt. 

§.  io.     Ex  diclis  Parrum  ,  &c  refponfionibus  premiflis  vi- 
dere  eft ,  quod  adterfus  miracula,fi  qune  orthodoxis  objiciuntur, 
liceatexcipere,  &  oftendere ,  quod  nudaipfbrumau&Qritateftan- 
dum  non  fit  in  rebus  credendis&  agendis,  quandoquidem  fub- 
efle  poflint,  &c  interdum  fiibfint,argumenta  ,  qux  talem  fidera 
&  obfequium  difluadent ,  ut  difluadent  vel  patrantium  mores,  vei 
finis,  quem  intendunt,  &c  effectus,  quos  producunt,  &c  modi, 
quo  fiunt,  &c  ftatus  ,  in  quo  conftituta  funt ,  &  ipfae  fcripturae, 
quae  llla  vel  nefciunt ,  vel  improbant ,  aut  meliora  &c  priora  ha- 
bent.     Quare  tutiffimum  eft,in  talibus  verbo  divino  ante  omnia 
niti  ,  &:  tum  demum  credere  miraculjs,fi  cum  ifto  illa  conveni- 
unt.  Confer  qua;  habet  Tertul.  c.  44.  de  praefcript.  &c  t.II.opufc. 
tr.i.  d.conc.  Cajetanus ,  B.  virg.  cap.i.  Cujus  verba  merentur ad- 
„  fcribi :  Extraordinaria  via ,  qua  poteft  aliquid  in  fide  decerni,e£« 
„fet,  fimiraculo,  quod  vere  miraculum  eflet,  DEus  atteftaretur 
»,  aliquid  ad  finem  fpe&ans ;  fed  hic  eflet  opus  cautela  magna,tum 
„ex  parte  operum  mirorura,  quoniam  Angelus  Satanae  transrerc 
„  fe  in  Angelum  lucis,&  figna  &c  prodigia  &c.  Vidc  reliquaDannh. 
melet.  pag.  8  7.ufque  8  8 .  verba :  resfidei.  Cui  jungatur  Francifcus 
Toletus  Jefuita  pridem ,  deinde  Cardinalis  comm.  ad  Johan.  IIF. 
„p.  Z4.0.  Advertendum  eft  ,  inquiens,  DEum  in  Prophetis  in- 
„  ter  alia  figna  Chriftum  advenientem  agnofcendi ,  etiam  mira- 
„cu/a  dedifle,quae  facturus  erar,quae  declaravitJefiXXXV.&c, 
Hoc  ipfo  argumento  JuftinusMart.in  dialogo  cumTryphone  uti- 
tur ,  ad  probandum ,  Chriftum  efle  verum  MefTIam ,  quia  nullus 
„Propheta  fimul  fecit  omnia  quae  Chriftus.    Hic  unus  ille  aliud 
„  fecit ;  at  fimul  tot ,  ac  talia ;  qualia  praedidta  funt  :  Nemo  ope- 
,,  ra  ergo  Chrifti  &  miracula,  etiamfi  in  confirmationem ,  quod 
„  FiliusDEl  &c  Chriftus  erat,  eafe  facefe  non  exprelliflet ,  ex 
,,  Prophetarum  tamen  didtis ,  quibus  Judaei  fidem ,  ut  parerat, 
»  habebant,fatis  fuperque  probabanr,  ipfum  efle  Chriftum.    Igi- 

C     *  tur 


»(io.)« 


>,  cur  cum  muacula  Pontificia  oraculis  S.  literarum  non  refpon- 
,  deant,ted  ad  dogmata  tuenda  fiant  oraculis  divinis  contrana,  ni- 
„  hil  probanr. 

§.  11.  Dicas  (1.)  DEum  tamen  ipfum  &c  ordinafle  mi- 
racula  ad  converfionem  hominum,  &c  ufurpafTe  ad  eandem  per- 
hciendam  ,  &c  fuccenfuifle  infidelibus  ,  fi  qui  ea  admittere  ,  &C 
(e  convertere  noluerunt.  Exod.  IV.  n.  VII.  3.  feq.  Deuter.IV. 
34. &cc.  (?.)  Chriftumquoquemiraculisfuifleilluftrem,  &  illis 
fuosauditoresadfidempellicuiiTe,  &  convertifle,|&:  confirmafle, 
&  qui  tale  quid  admittere  nolebant  ,|reprehendilTe  &c  damnafle. 
Matth.VIII.17.  IX.8.33.  XI.20  XII.  25.  XIV.n.&c.  (3.) 
Eundem  fuos  quoque  Apoftolos  inftruxifle  potentia  edendi  mi- 
racula >  &c  cum  hac  mifiile  in  orbem  terrarum ,  &c  docti  inam  iis- 
dem  confirmatTe.  Matth.  X.  1.  Marc.  XVI.  20.  (4.)  Iftis  ratio- 
nibus  qucevis  miracula  pofle  eludi  >  imo  negari. 

§.  21.  fy.  I.  in  genere\  quod  non  fint  quarvis  miracu- 
la  admittenda,  &credenda,  DEus  ipfedocuit  ,  Deut.  XIII.  1. 
feq.  quando  vetuit  ea  miracula  aeftimare  ,  quae  abducunt  a  ve- 
ro  DEI  cultu  &  religione ;  Matth.  XXIV.  24,  magrta  quidem 
Antichriftorum  &c  Pfeudo-Prophetarum  miracula  fore  praedicit 
Chriftus ,  &c  tamen  Antichriftos  ,  dc  Pieudo-Prophetas  vocat 
eorum  patratores.  2.  TheiT  II.  9. 10.  Antichrifto  quoque  mira- 
cula  8c  oftenta  tribuuntur ,  quae  tamen  futura  erant  falfa  >  &  fal- 
lacia,  II.  in  Jpecie  ad(i.)  miracula ,  divinirus perpetrata,  erant 
ipfum  quafi  reale  verbum  DEI  ,  quale  vero  non  funt  cujusvis, 
ficut  nec  cujusvis  eftloqui  veiba  confcientiam  obligantia.  Et  ta- 
lia  argumenta  comitem  habebant  quandam  quafi  vim  mentium 
perfualivam ,  &c  penetrativam  ,  cui  non  nifi  7rs>oajfi<rif  malitiofa- 
poteratrefiftere.  Exod.  VII.  3.  ieqq.  Pra?terea  conjunclrum  ha- 
bebant  DEI  verbum  ,  vel  ad  lllud  deducebant ,  &c  iplum  confir- 
mabant.  Secus  comparatum  eftcum  miraculis,  qune  conrra  DEI 
verbum  funt ,  ficut  illud  in  fcriptura  lacra  revelatum  exftat.  Exod» 
VIII.  19.  Magi  yEgyptiaci ,  non  valentes  prociucere  vel  pedicu- 
los ,  agnofcunt eum  efle  DEI  digitum.  Ad  (2,)  quod  nec  Chri- 
ftus  quxvis  miracula  probaverit  ,  itidem  oftenfnm  eft  ex  Matth. 
XXIV.  Sicut  nec  ideprobavitquamvis  miraculorum  petitionem 

Matth. 


#(*i-)ffi - 

Matth.  XII.  ;  9.    Chriftivero  miraculis  erat  fides  deferenda,  quia 

crant  praedicta,  &  infignia  Meflia: ,  ipfo  DEI  verbo  prsedicente. 

Matth.  VIII.  17.  cum  Jef.  LIII.  4.  &  fingujari  viitute  praedira, 

Joh.  X  xr.     (3.)    Difcipuli  confirmabant  DEI  verbum  fignis  : 

DEI  ergo  verbum  erat»  quod  illi  docebant,  quare  mirum  non 

eft>  imo  neceflarium  efhut  quis  talibus  miraculis  crederer.     Ad 

( 4. )  Non  qurevis  miracula  laboranr  iftis  defedtibus  >  quare  nec 

eludi  autnegari  jure  poflunt.   Jpfi  adverfarii  habent  notas  quaf- 

dam  ex  quibus  confidunt  fe  vera  a  falfis  miraculis  pofle  difcerne- 

re.     Sed  de  his  &  fimilibus  rationibus  forte  in  conflictu 

uberior  dabitur  occafio  dicendi.  Nos  finimus ,  &  da- 

mus  gloriam  DEO  Sxv(w«f>?a. 


EThnica  gens  quondam  multis  miracula  vcrbis 
Jadlavit,  fidei  ceu  documenra  fua?« 
Sed  fuit  iftius  coetusja&anria  vana, 
Utpote  quae  van#  religionis  erat 
Cens  Chrifto  facrata  fuo  meliora  docebat 
Dogmata,  fcripturis  rite  probata  fuis. 
Quare  fubjicias  fcripto  miracula  verbo, 
Utconrra  Sathanam  iittua  firma  fides. 

/ 

Exercitii  Tr&fts. 

Pereximio  Dn.  Refpondenti, 

SS.  Theol.  Stud.  Amico  &  Faut. 
fuo  honoratifs. 


Q 


U*  quondam  edideram  pr/fe<e  miracu/a  gentes , 
JBjfent  ut  cultm  h#c  monumenta  fui , 


Dcct- 


Deciputas  potiu*  Sathana  ,  mage  Dtmonis  arteS 

Dixeris,  incautis  quifiruit  ufquc  dolos. 
Qua  contra  veri ,  mortati  imitandaque  nulli , 
^irgumenta  DEI  fint  Jpeciofa ,  probas. 

Theiologo  egregitts  fane  labor  \apprecor  aufis , 
Guntze*e  jj  e  coeto  robur  opemve  Tuts. 

Feftinante  calamo  gratulab.  fcr. 

M.  j.  C.   S. 

Mlra  rcfers;  num  vera  refers  ex  pectore  vero  ? 
Ipfe  ego  cum  multis  vera  nec  efieputo. 
Vera  tamen  dicis,  vanae  miracula  gentis 

Dum  Te  procathedra  propofuifie  juvat. 
Falfa  refers  ,  dum  mira  refers ,  fed  vera  fubinde. 

Addis,dum  vere  falfa  fuiffe  probas. 
Atque  ita  falfa  licet  depedore  dicere  vero , 

Lingua  poteft  veto  falfa  referre  fono. 
Inde,  quodeludis,  quicquid  miracula  verum 

Mentiri  polfunt ,  grator  ,  Amice,  Tibi. 
Pettore  de  vero  fic  pergas  dicere  falfum, 

Ut  vere  falfum  quilibet  efle  fciat. 

Joh.  Benedicius  MetzJer,  SS.  Theol. 

Stud.  K^Annaberga  Mtfnicus. 

Dlfcuflls  falfis,  monftras  miracuta  vera, 
Inquehoruminquiris  caufas,dcxtreque  pieq;. 
Ja&cntqui  cupiunt,  qusevis  miracula  fada  , 
Lydius  inventus  lapis  eft,  quo  quaeq;  probentur. 
Applicat  his  ipfis  ,  nofter,  fcliciter  illum, 
Guntzerus;   quem  fic  merces  laudesque  manc- 
bunt. 

Gratulabundus  pofiut 
7.    F.  CMedter,  S.  ]. 
F     I     N     I     S .